Kişisel finans ve para konuları her zaman biraz tabu. Hatta kitaplarını ve bizlere öğrettiği hayat felsefesini çok sevdiğim Louise Hay der ki “insanları seks hakkında konuşturmak ve inanç sistemlerini değiştirmek para hakkında çalışmaktan çok daha kolay!”. Konu para, bütçe, kişisel finans olunca video, kitap, yazı, podcast vb üretilen içeriklerin altındaki yorum kısmına şöyle bir bakmak yeterli. İçeriğe, üreticisine saydıranlar, kendilerine haksızlık edildiğini düşüneneler, bazı koşulların asla değiştirilemeyeceğini ateşlice savunanlar vb..
Para konusunu gerçekten de içimizde bir yerlere bir şeylere dokunuyor ve bazı duyguları ve tepkileri özgür bırakıveriyor. Ailemizden, toplumdan gelen sabit inanışlarımız var ve başkalarının bize tersi fikirlerini anlatmasını istemiyoruz sanki. Parayla ilgili daha fazla okuyup araştırdıkça kimimizin onu “kirli” görüp uzak durmayı seçtiği (ben eskiden bu gruptaydım.. bu grupta olan arkadaşlarıma selamlar!) ve hakkında konuşmadığını görüyorum. Kimimiz güvenlik için istiflemek eğiliminde ve asla yeterince güvende hissedemiyoruz. Kimimiz geldiği gibi gittiğini düşünüyoruz ve elimizde tutamıyoruz vb vb kalıplar olduğunu farkettim. Tüm bu kalıpların tek ortak noktası mantıklı çıkarımlar, analizler yerine duygusal tepkilere ve nereden geldiği belirsiz inanışlara dayalı olması.
Kişisel finans konusunda okuyup araştırdıkça ekonomi bölümü mezunu olarak bu konuda ne kadar az bilgim olduğunu görüp dehşete düştüm. Kendi bütçemizi çekip çevirmek, gelir – gider dengemizi sağlamak, birikim yapmak, ev sahibi olmak, yatırım yapmak gibi konular aslında hayati derecede önemli konular. Bu konular bizlere neden daha ilk öğretimde öğretilmiyor? Üstelik sadece ülkemizde değil, dünya genelinde! Komplo teorisyeni gibi konuşmak istemem ama bence toplumun büyük çoğunluğunun bu konularda cahil kalması finans sektörünün süper işine geliyor. Kredi faizleri, ödenemeyen kredi kartı borçları faizleri, kötü matematikle (kendini ortalamanın üstü zamanlarda amortise edecek evlere) mortgage kredisi çeken insanlar vb vb üzerinden sektör büyüyüp gelişiyor diye düşünmeden edemiyorum.
O zaman sizlere kişisel finans ve bütçe yönetimi konusunda gözünüzü açıp bakış açınızı değiştirme garantili kitap ve içerik önerilerim var. Hemen sıralamaya başlıyorum.
ps: benim kişisel finans konusunda bilgi sahibi ve kendimi çekip çevirme yolculuğumu merak edenleri Kişisel Finans & Borçsuz Yaşama Yolculuğum ve İşe Yarar Öneriler yazıma beklerim.
pps: Beni ve kitap önerilerimi günlük/haftalık takip etmek için instagram şubeme beklerim! (instagram: zeyneppcans)
Zengin Baba Yoksul Baba: Zenginler Çocuklarına, Orta Sınıf ve Alt Sınıfın Parayla İlgili Öğretmediği Neyi Öğretiyor? – Robert T. Kiyosaki
Robert Kiyosaki gerçekten de tanımanız, kitaplarını okumanız, röportaj ve video içeriklerini izlemeniz gereken bir karakter. Dünyanın işleyişi, kişisel finans ve gelecek üzerine çok farklı bakış açıları sunan fikirleri var. Zaten kendisine bir yerden bulaşınca (mesela bir video’sunu izleyince) çekim alanına giriveriyorsunuz. Kendinizi 2 saatlik Kiyosaki video/röportaj izleme maratonunda bulmanız an meselesi!
Çıktığı günden beri çok satanlar listesinde olan Zengin Baba Yolsul Baba kitabını en azından ismen duymuşsunuzdur. Kitapta Kiyosaki bize kendi hayatından örneklerle kişisel finans konusunu anlatıyor (hatta öğretiyor!). Doktora sahibi ve sabit geliri (maaş) ile kişisel finanslarını yöneten “yoksul baba”sını, kendisine mentörlük eden ve emlak, hisse senedi, altın vb pasif gelir kaynaklarına yatıran “zengin baba”sı ile kıyaslıyor. İki babanın dünyaya ve para konusuna bakış şekli üzerinden varlık, yükümlülük, yatırım ve para konusunu anlatıyor.
Kitabı okuyunca anlıyoruz ki bizim modern finans sistemlerinde ve muhasebede “varlık” (asset) dediğimiz şeyler Kiyosaki’nin mantığına göre yeri geliyor “yükümlülük” (liability) oluyor. Veya popüler kültürde ana gelir kaynağı olarak düşündüğümüz maaşın aslında aktif yatırımlardan daha önemsiz olduğunu anlatıyor!
Kiyosaki’nin kitap boyunca harika örneklerle desteklediği inanışına göre bilmemiz gereken kritik şeyler:
- varlık (asset): cebinize para girmesini sağlayan her şey – kira gelirlerli, faiz gelirleri, hisse senedi gelirleri, döviz artış gelirleri, telif hakkı ödemeleri, maaş gelirleri vb
- yükümlülük (liability): cebinizden para çıkmasına yol açan her şey – kiranız, aylık faturalar, ev krediniz (!!)
- Yolsul babanın kişisel finansı: aylık geliri = aylık masrafları ve varlıklar < yükümlülükler
- Zengin babanın kişisel finansı: aylık gelir > aylık masraflar ve varlıklar > yükümlülükler
- Vergi avantajları: kitap her ne kadar Amerikan vergi sitemi üzerine kurulu olsa da zengin baba mentalitesindeki insanların vergilerden nasıl ustaca kaçındıkları ve sistemi hack’lediklerini de örneklerle anlatıyor.
Bu arada Kiyosaski’nin öğretilerini kitabı okumak yerine youtube’da bir kaç saat geçirerek de öğrenebilirsiniz. Ana öğrenme yönteminiz okumak değil izlemek ise tüm öğretilerine youtube üzerinden ücretsiz ulaşmanız mümkün! Şansılıyız ki kendisi çok röportaj veren, podcast’lere konuk olmayı seven biri. Uzun saatler sürecek Kiyasaki maratonunu başlatacak ilk video’yu yukarıya ekledim. Devamı sizde. 😉
The Total Money Makeover – Dave Damsey (+ genel olarak Tüm Dave Ramsey İçerikleri)
Evet evet biliyorum bu kitap İngilizce ve maalesef Türkçe’ye çevrilmedi. Gene de benim için kişisel finans konusunda o kadar öğretici ve değerli oldu ki paylaşmadan edemezdim. Ben bu kitabı geçen yaz storytel üzerinden işe gidip gelirken dinledim. Ve o kadar etkilendim ki! O günden beri azılı bir Dave Ramsey fanıyım!
Dave Ramsey, eski zamanlardan fırlamış, aşırı Amerikan bas bas bağırarak kitabı seslendiren cowboy-vari bir abimiz. Kişisel tarzlarımız 180 derece farklı olsa da verdiği mesajlara ve öğrettiklerine ba-yıl-dım. Bu kitap ve genel olarak Dave Ramsey’nin tüm içerikleri kişisel finans, borçsuz yaşamak, ev – araba almak, yatırım yapmak gibi gayet somut konular üzerine süper gerçekçi adım – adım ne yapmalı rehberleri sunuyor.
Dave’in kendi hikayesi de oldukça ilginç: 20’lerinin başında emlak işlerinden milyoner olmuş, sonrasında her şeyi batırıp büyük borca girmiş. 30’larında yeniden borçtan çıkıp bu sefer kalıcı olarak kişisel servetini oluşturmuş. Çok tuhaf inişli – çıkışlı zamanlardan geçmiş. Faturaları ödeyemediği için elektriği kesmeye gelen görevliler evin önündeki son model Jaguar’ı görüp şok olmuş mesela! Tüm bu yaşadıkları Dave’i kişisel finans konusunda kendi kendini yetiştirmiş bir guru haline getirmiş.
Aşağıya kendi youtube kanalındaki son video’yu ekliyorum. Bir de pek çok platformdan ulaşılabilen harika podcast serileri var. Araştırıp karıştırması sizde.
Dave’den öğrendiğim ve asla aklımdan çıkmayan önemli kişisel finans öğretilerinden bazıları:
- Araba, ev vb yatırımlara girmeden önce borçlarımızı tamamen kapatıp borçsuz olmanın önemi
- Borçsuz hayata geçemek için uygulanabilir ve gerçekçi adımlar (7 Baby Steps dediği model)
- Eğer multi milyoner değilsek sıfır araba almanın finansal olarak süper saçma olması. (kontağı çevirdiğimiz anda %17ye kadar değer kaybedebiliyor!)
- Uzun vadede finansal güven içinde ve huzurlu yaşamak için şimdiki zamanda bir takım fedakarlıklar yapılması gerektiği.
- Günün sonunda para ile yapılabilecek en keyifli şeylerden birinin onu karşılık beklemeden ihtiyacı olanlara vermek olduğu! (whaaat? ne biçim kişisel finans öğretisi bu…? 🙂 )
Eğer bu maddeler ilginizi çektiyse sizi kitaba davet ediyorum…
Artık ZENginim – Aykut Oğut
Kişisel bütçe yönetimi ve finans konularına teknik düzeyde hakim olduysak biraz daha duygusal ve ruhani bir boyuttan kitap önerisi ile karşınızdayım. Aykut Oğut’un çok satan kitabı Artık ZENginim. Benim yazarıyla ilk tanıştığım kitap bu olmuştu. Daha önceki farklı konularda kitap önerileri yazılarımda bahsettiğim gibi aşırı samimi, kahve eşliğinde dedikodu yapar gibi yazan bir tarzı var. İlk okuyuşta tuhaf gelebilir. Ben biraz yadırgamıştım.
Tarz meselesini geride bırakınca gerçekten çok aydınlatıcı ve hayata ve paraya bakış açımızı değiştiren bir kitap. Parayı nasıl algılıyoruz, ne gibi değerler, duygular ekliyoruz ve ilişkimizi iyileştirmek için neler yapabiliriz konularını çok güzel ve basit anlatıyor.
Aykut Oğut’un kendinden yaşanmış örnekler vererek evsizlikten, finansal güvence ve bolluğa nasıl kavuştuğunu anlatan hikayesi de kitabı güvenilir kılıyor. Bu kitabı 2017 gibi okumuştum yanlış hatırlamıyorsam ve okuduğum gibi bana ufak bir servete mal olacak Finlandıya seyahatimi iptal etmiştim. Devamında bu kitaptan ve diğer kaynaklardan aldığım ilhamla borçsuz yaşama ve düzenli para biriktirmeye geçiş yaptım. O nedenle benim için uğurlu ve önemli bir kitap. Şiddetle tavsiye ederim.
Şimdi söz sizde.. Gözünüzü Açıp Bakış Açınızı Değiştirme Garantili Para Üzerine Kitap Önerileri listem hakkında ne düşünüyorsunuz? Hangilerini okurum diyorsunuz? Sizin önerileriniz, eklemek istediğiniz kitaplar nelerdir? Mutlaka yoruma bekliyorum.
