Yeni yılın ilk gününde, ilk blog yazısında tropik ve iç açıcı bir konudan bahsetmek istedim. Dünya üzerindeki cennet sayılabilecek bölgelerden birinin -yani Karayipler- çok sevilen ve yüksek alkol ve şeker içeren içeceği rom konumuz. Romu ve romlu kokteylleri tüm dünyaya ithal eden güzel ülke Küba’da rom nasıl üretilir, o şeker kamışı nasıl bu harika sıvıya dönüşür basitçe anlatmak isterim dostlar. Küba, yüz ölçümü olarak küçücük bir ülke olmasına karşın, yakın tarihin en hareketli dönemlerini, en idealist politikacılarını bünyesinde barındırıyor. Müziği, eğlenme tarzları ve kokteylleri ile binlerce kilometre ötedeki insanları etkiliyor…kalp kalp kalp. Neyse efendim, Küba romu üretimine gelecek olursak; romun ham maddesi şeker kamışı.
Şeker Kamışı İle Tanışın…
Şeker kamışı, altı bambu üstü palmiyeye benzer ortalama insan boyundan iki üç kat uzun tropik bir bitki. Daha önce hiç şeker kamışı görmediyseniz bir araştırın, neye benziyor görün derim. (aşağıdaki foto) Gözlerimle görmeden hayalimde ufak tefek bir bitki canlanıyordu. Şeker kamışı tarlasında gidip, yanlarında ufacık kalınca gerçekten çok etkilendim. Küba’da yılda bir defa şeker kamışı hasatı oluyor. Hasatı çok meşakkatli ve 1950’lerden kalan antika hasat makinaları ile çalışmak ise oldukça zorlu. Hasat edilen şeker kamışları, değirmenlerde ufak parçalara kesilip suları sıkılıyor.
Ortalama bir şeker kamışı; bol miktarda su, biraz şeker ve biraz lif içeriyor. Suyunu sıkılınca lifler posada kalıyor. Elimize bol su ve şeker içeren bir karışım kalıyor. Bu şekerli su kaynatılıyor ve şeker oranı artan bir karışım elde ediliyor. Bu karşıma da “ıslak şeker” diyorlar. Aşağıdaki fotolarda Küba romu üreten bir fabrikadan kareler var..
Islak şeker karışımına dışarıdan şeker kristalleri ekleniyor. Şeker kristalleri sayesinde su içindeki şekerler birleşiyor ve katılaşıyor. Ortaya ne çıkıyor, tahmin edebilir misiniz? Bildiğimiz esmer şeker! İspanyolcası ile #azúcar morena
Bu esmer şekeri, sofra şekeri olarak işlemek ve üretmek üzere şeker üreticileri alıyor. Geriye kalan şekerli su karışımına “melas” adı veriliyor. Melas bizim için en önemli şey, çünkü romun hikayesi melas ile başlıyor. Küba romu üreten damıthaneler, rom üretimine başlamanın ilk adımı olarak çeşitli şeker üreticilerinden bu melas karışımını satın alıyorlar..
Melasa su ve maya ekleyip fermante olmasını bekliyoruz. Mayadaki bakteri dostlarımız, melasın şekerini yiyor. Ortaya alkol ve ısı çıkıyor. Alkol, %30 civarında idela orana gelince tamamız. Efsanevi Küba romumuz hazır! Geriye ahşap fıçılarda dinlendirmek kalıyor. Damıtma stiline göre beyaz, sarı ve koyu renk rom olarak farklılaşıyor.
Bir de ufak dedikodu: eski İspanyol sömürgesi (hönk diye “sömürge” deyiverdim, çok pardon) ülkeler beyaz rom çeşitlerini daha sıklıkla üretiyor. Eski Fransız sömürgesi ülkeler de koyu renk rom çeşitlerini daha sık üretiyor. Fransızların koyu roma merakı, konyak meraklarından mütevellit.
Düşünmeden edemedim…Dünyanın farklı farklı yerlerinde, o memleketin doğasına uygun bir ham madde seçiliyor. İskoçya’nın bol yağmurlu ikliminde arpa, Avrupa’nın güneyindeki yumuşak iklimlerde üzüm, dünyanın ta bir ucu Japonya’da pirinç…Bazen ısıtılıyor, bazen su ekleniyor, bazen bulamaç yapılıyor. Sonra maya katılıyor ve hoop oranın milli alkollü içkisi üretiliyor. Dışarıdan uzak ve farklı gözüken pek çok şey, aslında özünde ne kadar da aynı. Bu düşünce yüzüme kocaman bir gülücük olarak yayıldı. 🙂
