Yeryüzündeki en büyük ve gizemli tür olan balinalar bana hep çok büyüleyici gelmiştir. 2016 yılı seyahat deneyimleri hayalleri listemi yaparken en çok yapmak istediğim şey balina izleme aktivitesiydi. Öyle karadan elimde dürbünle göç edişlerini izlemek değil ama; ufacık bir tekneden diplerine kadar girerek gözlerimle görmekti dileğim. Yeterince güçlü istemişim ki kendimi geçen Eylül ayında Güney Afrika’da Hermanus Kasabasından kalkan bir Güney Gerçek Balinası izleme turunda buldum.
TEKNEDEN BALİNA İZLEME NEDİR?
Tekneden balina izlemede temel olarak bir tekne ile balinaların ailecek takıldıkları okyanus alanlarına açılıyorsunuz. Güney Afrika için; West Cape Bölgesi ideal. Sonra tekne motoru tamamen durduruyor ve beklemeye başlıyor. Güney gerçek balinaları (The Southern Right Whale) en sosyal balina türlerinden biri. 🙂 Tekneler yaklaşınca insanları gözlemlemek için süzülerek geliyorlar. Ancak insanlar (ve tekneler!) gibi kendilerinden görece çok küçük canlılarla etkileşime geçtiklerinde aşırı yavaş ve dikkatli hareket ediyorlar. Çünkü kendi boyutlarının, tekneye değerlerse verecekleri zararın bilincinde oldukları düşünülüyor! Henüz balinalarla yüzerken ölen veya yaralanan insan vakası yok. (evet bir sonraki hedefim bu. tekne olmadan direkt suda temas 🙂 )
TEKNEDEN BALİNA İZLEME İÇİN HAZIRLIKLARI & YOLA ÇIKIŞ
Günlük tur satın aldığınız şirket, öncelikle sizi hafif bir kahvaltı eşliğinde süreç hakkında bilgilendiriyor. Hafif kahvaltı dememin nedeni okyanusa girmeden çok tok olmanız istenmiyor. Okyanus deniz gibi olmadığı için devasa dalgalar, küçücük tekne ve en önemlisi balina görmenin heyecanı midenizi alt üst edebilir. ?
Bilgi veren sunumda rehberimiz aşırı ciddi – elinde tuttuğu şey de balina dişi. Bize uzun uzun bugün göreceğimiz Güney Gerçek Balinası türü hakkında bilgiler veriyor. Birazdan yola çıkacak grubumuz çoğunluk Türkler; ikincil çoğunluk da Kanadalılardan oluşuyor. 🙂 Hepimiz birazdan büyülü birşeyler olacak farkındayız…. aşağıdaki video’daki gibi büyülü şeyler..
GÜNEY GERÇEK BALİNASI HAKKINDA BAZI EĞLENCELİ BİLGİLER
Yola çıkmadan önce yapılan anlatımdan ve hediye dükkanından aldığım “Güney gerçek balinası /Southern Right Whale” (Latince adı ile “Eubalaena Australis“) kitabından şöyle notlar aldım;
- Güney gerçek balinası adından belli güney yarım kürede yaşıyor – Güney Afrika, Avusturalya, Güney Amerika kıtaları okyanuslarında. Bu balinalar korunan türler arasında ve avlamanın cezası büyük – hapis cezasına kadar gidebiliyor.
- Çoğunlukla koyu gri renklerde oluyorlar ve üzerlerinde beyaz kalsiyum nasırlaşmaları var. Hatta bu nasırlaşmalarda yararlı deniz bakterileri yaşıyor. Kocaman bir ekosistemler kendileri. 🙂 Ayrıca okyanuslardaki balinaların sayısını, kayıtlarını tutan bilimadamları bu nasırlaşmaların yerlerinden balinaları ayırt ediyor.
- Güney gerçek balinası en uzun yaşayan türlerlerden biri – ortalama yaşam süreleri 100 yıl. Ancak en uzun yaşayan balina türü ortalama 200 yıl ile Grönland balinası.
- Erişkin erkekler 60 ton, dişiler 70 ton civarında ağırlığa sahip oluyor – 8 adet yetişkin Afrika fili eder!
- Tekne ile kıyasla ne kadar devasa olduklarını aşağıda benim çektiğim fotoğraftan anlayabilirsiniz. Fotoda sadece sırtlarının çoook az bir kısmı var!
- Devasa hayvanlar olmalarına karşın yok denecek kadar az avlanıyorlar. Temel besin kaynakları; planktonlar, kril (karidesimsi bir canlı) ve kopepod.
- Beslenmek için tek yapmaları gereken ağızlarını açıp beklemek. Evet, gerçekten de çünkü tarak gibi olan dişlerine bu ufak canlılar takılıyor ve suyu okyanusa geri attıklarında balinanın midesine doğru yol alıyorlar. Dişlerine “tarak diş/fırça kılı”(baleen bristles) deniyor. Dişten çok kurutulmuş palmiye yapraklarına benziyorlar.
- Devasa boyutlarına göre çok nadir de olsa köpek balıklarının saldırısına uğrayabiliyorlar!
- Konu çiftleşme olunca çok eşililer ve dişilerin 7 adede kadar partneri olabiliyor.
- Üç veya dört yılda bir doğum yapıyorlar. Anne sütleri dünya üzerindeki en besleyici gıda.
- Erkek balinaların; partnerlerini başka erkek balinalarla görünce kıskançlık izi veya tepki göstermedikleri saptanmış.
- Bir de muzur bilgi – erkek güney gerçek balinaların testisleri 500 kg ile hayvanlar aleminde en büyük ünvanına sahip!
BALİNA İZLEME DENEYİMİ FOTO & VİDEOLAR
O gün şansımıza teknenin iki yanında iki farklı balina ailesi vardı. Bol bol fotoğraf ve video çektik. Bir ara bir tanesi teknenin önüne gelip yavaş yavaş suyun içinde süzüldü ve baştan kuyruğa gördük! Daha önce hiç bu kadar büyük ve büyüleyici birşey görmemiştim. Aşağıdaki videodan izleyebilirsiniz zaten Türk-Kanada ortak yapımı “aaa, woww” çığlıkları da arka planda. 🙂
Tekneden inip kasabayı gezmeye öğle yemeğine giderken aşırı mutlu oldum. Çin Seddi’nden inerken olduğu gibi, Tokyo’da neon tabelalar ve sake denizinde yüzerken olduğu gibi, New York’ta Central Park’ı ilk defa tepeden Empire State Binasından gördüğüm gün gibi, Roma’da Vatikan’ı gezerken gibi.. daha çok örnek sayabilirim. 🙂 Bir de okyanus ve okyanusa dair şeyleri çok sevdiğimi anladım… yeni & bol okyanuslu maceralar da görüşmek üzere diyelim o zaman.